ERICA, URSULA, ANTON, MORITZ [en misschien CÄCILIE ?] in het Westduin - 24-03-13

Nog in bewerking; er is toch geen sprake van spiegeling van deze foto! 23-03-13 
Inmiddels is de zaak gecompliceerd met deze foto van twee (!) broodroosters:



http://www.haagsebeeldbank.nl/beeldbank/form/advanced?q_searchfield=6.15853+ 

http://www.haagsebeeldbank.nl/beeldbank/indeling/lijst/form/advanced/start/222?q_searchfield=Savornin 

Zie deze link met bovenstaande foto in spiegelbeeld; dit kan het verhaal veranderen!

  

Deze zeer bijzondere foto's, waarvan er een vermoedelijk gespiegeld is, uit het Gemeentearchief tonen twee Duitse radarschermen uit WO2 in de Haagse Westduinen. Het ene stond in het verlengde van De Savornin Lohmanlaan op wat we noemen de Vulkaan en het andere op het nog iets hogere Kwartelduin achter de tramkeerlus aan het eind van de Kwartellaan. Althans, zo lijkt het nu. We zijn er nog niet uit; er is ook al gezegd dat een van beide een dummy is; de deskundigen zijn het nog niet eens. De plattegrond toont de top van de Vulkaan, waar voor de oorlog een paddestoelvormige schuilhut stond.

Het linker scherm was van de Kriegsmarine en het rechter van de Luftwaffe en hun taken waren om schepen en vliegtuigen te spotten. Dat deden ze zo goed dat men de geallieerde luchtvloten, die zich bij grote aanvallen soms urenlang boven de Engelse kust formeerden, al meteen kon zien aankomen.

Links de Vulkaan met de ANTON en hieronder een Mammut zoals de MORITZ op het Kwartelduin. Mammuts van de Kriegmarine hadden steeds drie masten; die van het Luftwaffe vier. De foto van de viermaster hieronder is niet van de echte MORITZ op het Kwartelduin; die was kleiner dan de grote ANTON op de Vulkaan zoals op de bovenste foto is te zien. De krijttekening van Dupont * hierboven en de foto hieronder geven dus qua grootte een onjuiste indruk. Het verschil in aantal masten is goed te zien.

De Savornin Lohmanlaan, radarinstallatie [ANTON] op de duinen, z.g. broodrooster - Pagina 116 van 294 - Resultaten 116 - 116 van 294. Zie * in de bronnenlijst onderaan. De bovenste foto, waarmee dit verhaal is begonnen, komt uit dezelfde bron van de Haagse Beeldbank. Ons verhaal hier is nog in ontwikkeling; we zijn nog in gesprek. Zie voor een krijttekening van Ant. B. Lintvelt (1885-1961) van de ANTON uit 1945 waarbij enig verschil opvalt deze link  http://www.haagsebeeldbank.nl/beeldbank/indeling/detail/form/advanced/start/291?q_searchfield=Savornin#topviewer0-zoom/2/topviewer0-x/0/topviewer0-y/0  

 Deze radarschermen waren van het type Mammut Gerät. Daarvan zijn er destijds in Europa maar 29 gebouwd, waarvan 19 voor het Luftwaffe en 6 voor de Kriegsmarine, dus dat er hier twee zo vlak naast elkaar in beeld staan is nogal bijzonder; de onderlinge afstand is hemelsbreed nog geen kilometer. De plekken en bunkers waarop ze stonden werden naar goed militair gebruik ook onderscheiden in velerlei (bij)namen en nummers; teveel om allemaal op te noemen. In hoofdlijnen ging het om Stützpunkte en Widerstandsnester.

 ANTONs afbraak 

Groot Den Haag werd toen niet zoals bijvoorbeeld Hoek van Holland een Festung genoemd, maar de Stützpunktgruppe Scheveningen met daarin een dozijn Stützpunkte en ruim 30 Widerstandsnester. In het spraakgebruik van Scheveningse boekenschrijvers wordt het dorp overigens wel een vesting genoemd, maar dat is een symantische kwestie.

 Flakkeesestraat Duindorp na V2-ramp 12-3-45. Aan de horizon links het Kwartelduin met de MORITZ.

Codenamen waren Widerstandsnest 66 HM, Mammut Gerät Kijkduin en Stützpunkt XXXXV L Mammut Kwartellaan. Op de Vulkaan stond Mammutscherm ANTON op bunker ERICA; zie cijfertje 1 op het plattegrondje Links en iets lager op de helling stond URSULA; nummertje 2. Op het Kwartelduin stond radarscherm MORITZ op een bunker kennelijk zonder bijnaam. Een handvol bronnen noemt ook Mammut CÄCILIE op het Kwartelduin, maar dat hebben we niet bevestigd gekregen.

 Kwartelduin ooit met de MORITZ, nu het bankje van Ringnalda

Rond Stützpunktgruppe Scheveningen lagen strategisch belangrijke plaatsen als het schijnvliegveld Ockenburg, het hoofdkwartier van de Befehlshabers der Waffen SS in den Niederlanden en in Park Overvoorde te Rijswijk de zeer geheime Hörch Kompanie [luisterpost] van het Luftwaffe. In Stützpunkt Clingendael lag de residentie en het commandocentrum van Reichskommissar Seyss Inquart. In het Van Stolkpark aan de Kop van de Waterpartij met het Indië-monument, lag het Europese Kommandozentrum der deutschen Marine in Villa Sandhaghe aan de Hogeweg 18 waar de Führer der Schnellboote resideerde.

  

 De dame op de foto, met haar kleinzoon die tegen het monument leunt, kwam net aanwandelen vanuit de villa op nummer 6 met de grote slangendennen [apenpest - de enige boom die apen mijden] in de voortuin, recht tegenover het Englandspiel-monument,.waar majoor Herman J. Giskes van de Abwehr [contraspionage] zijn Unternehmen Nordpol speelde, zoals hij het Englandspiel noemde. Zij had zijn huismeester nog gekend.

De radardata kwamen langs verschillende wegen voor coördinatie terecht op een enorme glazen plotkaart in de grote Divisionsgefechtstand DIOGENES bij Schaarsbergen, die bij de Slag om Arnhem door de Duitsers zelf van binnenuit werd opgeblazen. Ik weet niet of die ooit is gerestaureerd. Tot zover dit korte verhaal voor een eerste kennismaking. Er is nog heel veel meer zeer bijzonders en interessants boven water te halen, maar dan moeten we de diepte in en daarvoor ontbreekt mij op dit moment tijd en kracht...

DIOGENES Schaarsbergen; grote plotzaal waar alle informatie samenkwam.

 

Met veel dank aan een handvol zeer behulpzame forumleden en vele andere bronnen!

Geert
http://pilgrimsplaza.blogspot.nl 
http://kustpelgrimspad.blogspot.nl 

-----------------------------------------

Westduinmammuts.doc
http://www.fliegerhorstdeelen.nl/?page_id=44 - 

http://www.fortendenhelder.nl/radars/mammut.htm - 

http://www.fortificatieforum.nl/viewtopic.php?f=18&t=3543 - 

http://www.fortificatieforum.nl/viewtopic.php?f=53&t=1189&p=37091#p37091 -
http://forum.axishistory.com/viewtopic.php?f=20&t=41495&p=1778180#p1778180 - 

http://www.scheveningen-duindorp.nl/forum/index.php?topic=157.msg18397#msg18397 –

http://www.muensterteicher.com/download /spurensuche_atlantikwallmuseum_den_haag.pdf -

http://www.atlantikwallmuseum.nl/complexen.html - Stützpunkte en Widerstandsnester

http://www.atlantikwallmuseum.nl/stutzpunktgruppe.html - Stützpunktgruppe Scheveningen

http://www.atlantikwallmuseum.nl/stutzpunktgruppe/wn66hm.html - Widerstandsnest 66 HM

http://www.atlantikwallmuseum.nl/stutzpunktgruppe/stpXXXXVL.html - Stützpunkt XXXXV L 

http://onsverwonderenrondomommen.blogspot.nl/2011/06/12-de-bergen-rondom-ommen-en-de-duinen.html  - 
http://www.haagsebeeldbank.nl/beeldbank/indeling/lijst/form/advanced/start/113?q_searchfield=Savornin * 

http://www.facebook.com/photo.php?fbid=262968927153866&set=a.262968907153868.58875.187222831395143&type=3&theater - interieur van de MORITZ met faseverschuiver voor de fijnafstemming van de golflengte.  

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

http://www.denhaag.nl/home/bewoners/to/Archeologische-lezingen-in-de-Tempel.htm -

Archeologische lezingen in de Tempel

Gepubliceerd: 15 januari 2013 - Laatste wijziging: 19 februari 2013

18 april: Van verdediging naar bescherming, de Atlantikwall (herhaling)

Een lezing van Henk Ambachtsheer, gastspreker Monumentenzorg en Welstand. 

De Duitse verdedigingswerken - de ‘Atlantikwall’ - op Haags grondgebied staan centraal. 

De onderwerpen die aan bod komen zijn: oorlog en vestingbouw (Duitse systematiek en typologie), de bezetting en de kustverdediging, de gevolgen van de aanleg van de‘Atlantikwall’ voor Den Haag en de uiteindelijke vorm van de ‘Atlantikwall’ (de ‘Stützpunktgruppe Scheveningen’). Daarnaast vertelt Ambachtsheer u over het herstel, de wederopbouw, de herwaardering en het hergebruik van de restanten. Hij besluit deze lezing met de actuele ontwikkelingen.

----------------------------------------------------

  

 In gesprek met Piet Hoogendoorn van de Stichting Atlantikwall Museum Scheveningen in zijn winkel in de Sloepstraat waar ik het linker boek kocht en diverse originele documenten en foto's mocht inzien.